ชุมชนริมน้ำจันทบูร เป็นถนนเก่าที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ วิถีชุมชน ศิลปวัฒนธรรม และสถาปัตยกรรมเก่าแก่ ที่มาความเป็นมานานมากกว่า 300 ปี ของจังหวัดจันทบุรี เป็นชุมชนที่เป็นศูนย์กลางการค้าที่ใหญ่ที่สุด มีความเจริญรุ่งเรืองมากที่สุด โดยอนุรักษ์ไว้ให้อยู่ในสภาพเดิม เพื่อให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยว ที่เหมือนได้ย้อนกลับไปในอดีต โดยยังคงกลิ่นไอของบ้านเรือนแบบดั้งเดิม เหมาะกับการเดินเที่ยวชมตึกรามบ้านช่อง สถานที่สวยๆ บ้านเก่า วัฒนธรรมความเป็นอยู่แบบเดิมๆ ชิมของกินพื้นบ้าน พร้อมกับถ่ายรูปในมุมต่างๆ แบบย้อนยุค
Chanthaboon waterfront .
∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴∴
ชุมชนริมน้ำจันทบูร หรือที่เรียกกันว่า “ย่านท่าหลวง” แต่เดิมเรียกว่าเป็นแถบ “บ้านลุ่ม” อยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำจันทบุรี ในอดีตถือเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจการค้าที่สำคัญ ตั้งแต่ช่วงสมัยของพระนารายณ์มหาราช มาจนถึงสมัยรัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงเสด็จพระราชดำเนินถนนเส้นนี้ เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2450 จังหวัดจันทบุรีถือเป็นหัวเมืองตะวันออกที่เป็นศูนย์กลางการค้า มีการติดต่อค้าขายกับชาวไทยและชาวต่างชาติ เป็นเมืองท่าสำคัญในการลำเลียง ขนส่งสินค้า บริเวณนี้ยังเป็นย่านการคมนาคม ผู้คนประกอบอาชีพขายของป่า ทำการค้า ทำประมง ทำพลอย ตีเหล็ก ทอเสื่อ ทำอาหารและขนมต่างๆ
คนในชุมชนส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคนจีน ทั้งที่มาทำการค้า และเป็นผู้มาบุกเบิกตั้งรกราก ซึ่งมีทั้งจีนฮกเกี้ยน แต้จิ๋ว จีนแคะ กวางตุ้ง และไหหลำ ในย่านนี้จึงประกอบด้วยคนไทย จีน และญวน มีการนับถือศาสนาพุทธ และคริสต์ ผู้คนในถนนเส้นเศรษฐกิจนี้ จึงมีความหลากหลาย มีหน่วยงานราชการ นักธุรกิจ พ่อค้า คหบดี และบ้านเรือนผู้คนที่มาตั้งรกราก ทำให้เกิดเป็นวัฒนธรรมแบบผสมผสาน จากตะวันตก ไทย จีน และชาวญวน รวมถึงการสร้างบ้านเรือน และศิลปทางสถาปัตยกรรม ก็ได้รับการผสมผสานกันอย่างกลมกลืน และผู้คนในชุมชนยังคงอนุรักษ์วัฒนธรรมความเป็นอยู่แบบดั้งเดิมมาจนปัจจุบันนี้
ที่มา: http://www.unseentourthailand.com/update/index.php?topic=76.0
รูปแบบการอนุรักษ์ชุมชน อยู่ในรูปแบบ “ชมรมพัฒนาชุมชนริมน้ำจันทบูร” โดยใช้ศูนย์กลางที่ บ้านเลขที่ 69 บนถนนสุขาภิบาล และได้จัดตั้งให้เป็น “บ้านเรียนรู้ชุมชนริมน้ำจันทบูร” เพื่อใช้ในการฟื้นฟูชุมชน ตามวิสัยทัศน์ที่สอดคล้องกับชีวิตชุมชนเดิม สถานที่ตั้งชุมชนริมน้ำจันทบูร ณ ตำบลวัดใหม่ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี รหัสไปรษณีย์ 22000 การเดินทาง เมื่อเดินทางมาถึงจังหวัดจันทบุรี ผ่านศาลหลักเมืองบริเวณหน้าค่ายตากสินแล้ว ขับรถผ่านหน้าสถานีตำรวจภูธร จังหวัดจันทบุรี ถึงเชิงสะพานวัดจันทร์ หาที่จอดรถ ชุมชนย่านท่าหลวงจะอยู่ทางด้านขวามือ
ที่มา: https://sites.google.com/site/chantabooncrm4/sthan-thi-thxng-theiyw-thi-na-snci/ban-khun-69
ชุมชนริมน้ำจันทบูร ได้รับการอนุรักษ์ไว้ในรูปแบบที่เรียกว่า “วัฒนธรรมนำการค้า” ที่เน้นการอนุรักษ์ด้านวัฒนธรรม ซึ่งเป็นความตั้งใจที่จะให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยว แบบเห็นวิถีชีวิตชุมชนคนพื้นถิ่นในรูปแบบเดิม ได้เห็นเสน่ห์ของสถาปัตยกรรมแบบเก่าแก่ของแท้ ตัวบ้านหรืออาคารเก่าเพียงซ่อมแซม ปรับปรุง ทาสีให้ดูใหม่ในกลิ่นอายของต้นฉบับเดิม ไม่ได้มีการดัดแปลง หรือแปรสภาพ คนในชุมชนยังคงเป็นคนในพื้นที่ เป็นเจ้าของบ้านเดิมที่ยังทำการค้ากันมา ตั้งแต่ครั้งอดีตจากรุ่นผู้เฒ่าผู้แก่จนถึงรุ่นลูกสู่รุ่นหลาน ที่เปิดบ้านต้อนรับนักท่องเที่ยวให้เข้าชมความสวยงามในอดีต ยินดีให้ถ่ายรูป และเปิดใจให้เข้าไปสัมผัสวิถีชีวิตแบบย้อนยุคของแท้
ที่มา: http://www.gotwodays.com/travel,2978.html
ดังนั้น ชุมชนริมน้ำจันทบูรจึงเป็นสถานที่เก่าแก่ เหมาะกับการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ มีที่พักหลากหลาย เช่น โรงแรม โฮมสเตย์ สำหรับนักท่องเที่ยวที่ได้เลือกพักผ่อน ด้วยราคาที่ย่อมเยา นอกจากการมาพักผ่อนที่ชุมชนริมน้ำจันทบูรแล้ว จังหวัดจันทบุรียังเป็นเมืองผลไม้หลากหลายชนิด เกษตรกรในจังหวัดจันทบุรีนิยมปลูกมาก คือ มังคุด ทุเรียน สละและเงาะ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ทุเรียน” เป็นผลไม้ที่จังหวัดจันทบุรีปลูกและมีการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์มากที่สุดในประเทศไทย อาหารทะเลที่สดใหม่ และอัญมณีเป็นที่ยอมรับระดับสากล
บรรณานุกรม
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2559). ตลาดริมน้ำ 100 ปี จันทบูร. กรุงเทพฯ: สีสันตะวันออก.
จตุพร พุทธิศา. (2558, 29 กันยายน). รายละเอียดข้อมูลท้องถิ่นจังหวัดจันทบุรี “ชุมชนริมน้ำจันทบูร“. ค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2561 , จาก http://www.eculture.rbru.ac.th/ID9-ชุมชนริมน้ำจันทบูร
“บ้านหมอชาญ”. (ม.ป.ป.). ชุมชนเก่าริมน้ำจันทบูร. ค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2561, จาก https://th.tripadvisor.com/LocationPhotoDirectLink-g662328-d7084880-i242962545-Chantaboon_Waterfront_Community-Chanthaburi_Chanthaburi_Province.html
ระบบฐานข้อมูลท้องถิ่น สำหรับสืบค้นข้อมูล ทางด้านศิลปวัฒนธรรม จังหวัดจันทบุรี. (ม.ป.ป). ชุมชนริมน้ำจันทบูร. ค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2561, จาก https://www.ceediz.com/th/travel/chanthaburi/sp/a/
สถาบันอาศรมศิลป์. (2559, 02 กุมภาพันธ์). ชุมชนริมน้ำจันทบูร-โครงการกิจการสังคมเพื่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูย่านประวัติศาสตร์. ค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2561, จาก http://arsomsilp.ac.th/th/portfolio/ชุมชนริมน้ำจันทบูร-โครง/
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. (2557, 15 มกราคม). รีวิวของศูนย์เรียนรู้ประจำชุมชนริมน้ำจันทบูร. ค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2561, จาก http://www.sac.or.th/databases/museumdatabase/review_inside_ByMember_Detail.php?id=70&CID=59408
ไอจัน. (2559, 02 กุมภาพันธ์). เดินเที่ยว ชุมชนริมน้ำจันทบูร สัมผัสวิถีชีวิตผู้คน ในย่านเมืองเก่า จันทบุรี. ค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2561, จาก http://travel.trueid.net/detail/31084
Read me. me. (ม.ป.ป.). หลงเสน่ห์ เมืองเก่า ชุมชนริมน้ำจันทบูร. ค้นเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2561, จาก https://th.readme.me/p/12535
ภาพประกอบ
2becomeoncejourney. (2558, 6 สิงหาคม). ชุมชนริมน้ำจันทบูร : ก่อนจะถึงวันจันทร์ แวะเที่ยวเมืองจัน(ทบุรี). ค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2561, จาก https://2becomeoncejourney.wordpress.com/2015/08/06/ชุมชนริมน้ำจันทบูร-ก่อ/
Rabbit dairy. (ม.ป.ป.). 10 เส้นทาง One Day Trip ใกล้กรุงสำหรับคนชอบขับรถเที่ยว. ค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2561, จาก https://daily.rabbit.co.th/10-เส้นทางเที่ยวใกล้กรุง
Gotwodays. (2555, 14 ตุลาคม). ภาพสินค้าในตลาดริมน้ำ. ค้นเมื่อ o7 มีนาคม 2561, จาก http://www.gotwodays.com/travel,2978.html
Palita. (2558, 08 ธันวาคม). ภาพบ้านเรียนรู้ชุมชนริมน้ำจันทบูร. ค้นเมื่อ o7 มีนาคม 2561, จาก https://sites.google.com/site/chantabooncrm4/sthan-thi-thxng-theiyw-thi-na-snci/ban-khun-69
Unseen Tour Thailand. (2558, 08 ธันวาคม). ภาพชุมชนริมน้ำจันทบูร . ค้นเมื่อ o7 มีนาคม 2561, จาก http://www.unseentourthailand.com/update/index.php?topic=76.0
เรียบเรียงโดย นักศึกษาฝึกงาน นางสาวกนกอร อิ่มในบุญ มหาวิยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา คณะมนุษศาสตร์และสังคมศาสตร์ สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ ภาคการศึกษา 2/2560
