พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี คนที่ 29 ดำรงตำแหน่ง สมัยที่ 2 ของประเทศไทย มอบคำขวัญเนื่องในวันเด็กแห่งชาติ ประจำปี 2566 ซึ่งตรงกับวันเสาร์ที่ 14 มกราคม ของปีนี้ว่า
“รู้หน้าที่ มีวินัย ใฝ่ความดี”
เด็กเป็นทรัพยากรบุคคลที่สำคัญยิ่งของประเทศชาติ เป็นพลังสำคัญในการพัฒนาชาติบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้าและมั่นคง โดยปกติอายุของเด็กที่เข้าร่วมฉลองในงานนี้จะต่ำกว่า 12 ปี เพื่อเตรียมพร้อมให้ตนเองเป็นกำลังของชาติ เด็กควรจะมีความขยันหมั่นศึกษาหาความรู้ รู้จักใช้เวลาให้เป็นประโยชน์ มีระเบียบวินัย ขยันขันแข็ง ช่วยเหลือกันและกัน เสียสละรู้จักสิทธิหน้าที่ ความรับผิดชอบต่อสังคม รวมทั้งรักษาความสะอาดและรักษาสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติและสาธารณสมบัติ ถ้าหากเด็กตระหนักถึงอนาคตของตนเองและของชาติโดยการปฏิบัติตนตามที่กล่าวมานั้น ก็จะได้ชื่อว่าเป็นเด็กดี และประเทศชาติก็จะเจริญรุ่งเรือง
ถ่ายภาพโดย Trisorn Triboon
ที่มา: https://th.wikipedia.org/wiki/วันเด็กแห่งชาติ (ประเทศไทย)
ในขณะเดียวกัน เพื่อกระตุ้นให้เด็กตระหนักถึงบทบาทอันสำคัญของตนในประเทศ จึงได้มีการจัดงานวันเด็กแห่งชาติขึ้นเป็นครั้งแรกในวันจันทร์แรกของเดือนตุลาคม พ.ศ. 2498 และถือปฏิบัติเรื่อยมาจนถึงปี พ.ศ. 2506 แต่ต่อมาเปลี่ยนเป็นวันเสาร์ที่ 2 ของเดือนมกราคม เพราะเป็นช่วงหมดฤดูฝนแล้วและเป็นวันหยุดราชการอีกด้วย ดังนั้นจึงถือปฏิบัติมาจนถึงวันนี้
ในการจัดงานวันเด็กแห่งชาตินั้น ทางรัฐบาลได้จัดให้มีคณะกรรมการจัดงานขึ้นมาชุดหนึ่ง เพื่อประสานงานกับหน่วยงานต่างๆ ทั้งทางภาครัฐและเอกชนเพื่อจะได้จัดฉลองพร้อมกันทั่วทั้งประเทศโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เด็กได้ตระหนักถึงความสำคัญของตนเองมีระเบียบวินัย ตระหนักถึงสิทธิและหน้าที่ มีความรับผิดชอบต่อสังคม มีความภูมิใจในชาติศาสนา และพระมหากษัตริย์ ยึดมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีองค์พระมหากษัตริย์เป็นประมุข ทุกๆ ปีในวันนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะพระราชทานพระบรมราโชวาท สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ทรงโปรดประทานพระคติธรรม และ ฯพณฯ นายกรัฐมนตรีจะมอบคำขวัญวันเด็ก แสดงให้เห็นว่าเด็กเป็นทรัพยากรที่มีคุณค่ามากที่สุดของชาติ เราจึงได้ยินคำพูดอยู่บ่อยๆ ว่า “เด็ก คือ อนาคตของชาติ เด็กฉลาด ชาติเจริญ” ในวันนี้สถานที่น่าสนใจหลายแห่ง เช่น กองทัพบก กองทัพเรือ และฐานทัพอากาศ ทำเนียบรัฐบาล และรัฐสภาต่างก็เปิดให้เด็กๆ เข้าชม ดังนั้นเด็กๆ ต่างก็คอยให้ถึงวันเด็กเร็วๆ
คำขวัญวันเด็ก ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
คำขวัญวันเด็ก เป็น คำขวัญที่นายกรัฐมนตรีมอบให้เด็กไทย เนื่องในโอกาสวันเด็กแห่งชาติของทุกปี โดยคำขวัญวันเด็กมีขึ้นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2499 ในสมัยที่จอมพล ป.พิบูลสงครามดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และตั้งแต่ พ.ศ. 2502 จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ซึ่งดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ได้ให้คุณค่าความสำคัญของเด็ก จึงมอบคำขวัญให้เป็นข้อคติเตือนใจสำหรับเด็กปีละ 1 คำขวัญ (ก่อนถึงวันเด็กแห่งชาติ) นายกรัฐมนตรีสมัยต่อมา จึงได้ถือเป็นธรรมเนียมสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
รวมคำขวัญวันเด็ก ครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2499 – ปัจจุบัน
 |
พ.ศ. 2499 “จงบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่นและส่วนรวม” |
 |
พ.ศ. 2502 “ขอให้เด็กปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความก้าวหน้า” พ.ศ. 2503 “ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความสะอาด” (เริ่มแผนพัฒนาเศรษฐกิจ) พ.ศ. 2504 “ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่อยู่ในระเบียบวินัย” พ.ศ. 2505 “ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่ประหยัด” พ.ศ. 2506 “ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่มีความขยันหมั่นเพียรมากที่สุด” พ.ศ. 2507 ไม่มีคำขวัญ เนื่องจากงดการจัดงานวันเด็กแห่งชาติ |
 |
พ.ศ. 2508 “เด็กจะเจริญต้องรักเรียนเพียรทำดี” พ.ศ. 2509 “เด็กที่ดีต้องมีสัมมาคารวะ มานะ บากบั่น และสมานสามัคคี” พ.ศ. 2510 “อนาคตของชาติจะสุกใส หากเด็กไทยแข็งแรงดี มีความประพฤติเรียบร้อย” พ.ศ. 2511 “ความเจริญและความมั่นคงของชาติไทยในอนาคต ขึ้นอยู่กับเด็กที่มีวินัย เฉลียวฉลาดและรักชาติยิ่ง” พ.ศ. 2512 “รู้เรียน รู้เล่น รู้สามัคคี เป็นความดีที่เด็กพึงจำ” พ.ศ. 2513 “เด็กประพฤติดีและศึกษาดี ทำให้มีอนาคตแจ่มใส” พ.ศ. 2514 “ยามเด็กจงหมั่นเรียน เพียรกระทำดี เติบใหญ่จะได้มีความสุขความเจริญ” พ.ศ. 2515 “เยาวชนฝึกตนดี มีความสามารถ” พ.ศ. 2516 “เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติเจริญ” |
 |
พ.ศ. 2517 “สามัคคี คือ พลัง” พ.ศ. 2518 “เด็กดี คือ ทายาทของชาติไทย ต้องร่วมใจร่วมพลังสร้างความสามัคคี” |
 |
พ.ศ. 2519 “เด็กที่ต้องการเห็นอนาคตของชาติรุ่งเรือง จะต้องทำตัวให้ดี มีวินัย เสียแต่บัดนี้” |
 |
พ.ศ. 2520 “รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ เป็นคุณสมบัติของเยาวชนไทย” |
 |
พ.ศ. 2521 “เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติเจริญ” พ.ศ. 2522 “เด็กไทยคือหัวใจของชาติ” พ.ศ. 2523 “อดทน ขยัน ประหยัด เป็นคุณสมบัติของเด็กไทย” |
 |
พ.ศ. 2524 “เด็กไทยมีวินัย ใจสัตย์ซื่อ รู้ประหยัด เคร่งครัดคุณธรรม” พ.ศ. 2525 “ขยันศึกษา ใฝ่หาความรู้ เชิดชูชาติ ศาสน์ กษัตริย์ เป็นคุณสมบัติของด็กไทย” พ.ศ. 2526 “รู้หน้าที่ ขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัด มีวินัยและคุณธรรม” พ.ศ. 2527 “รักวัฒนธรรมไทย ใฝ่ดี มีความคิด สุจริตใจมั่น หมั่นศึกษา” |
 |
พ.ศ. 2532-33 “รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม” พ.ศ. 2534 “รู้หน้าที่ มีวินัย ใฝ่คุณธรรม นำชาติพัฒนา” |
 |
พ.ศ. 2535 “สามัคคี มีวินัย ใฝ่ศีกษา จรรยางาม” |
 |
พ.ศ. 2536-37 “ยึดมั่นประชาธิปไตย ร่วมใจพัฒนา รักษาสิ่งแวดล้อม” พ.ศ. 2538 “สืบสานวัฒนธรรมไทย ร่วมใจพัฒนา รักษาสิ่งแวดล้อม” พ.ศ. 2541-42 “ขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ มีวินัย” พ.ศ. 2543-44 “มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ คู่คุณธรรม นำประชาธิปไตย” |
 |
พ.ศ. 2539 “มุ่งหาความรู้ เชิดชูความเป็นไทย หลีกไกลยาเสพติด” |
 |
พ.ศ. 2540 “รู้คุณค่าวัฒนธรรมไทย ตั้งใจใฝ่ศึกษา ไม่พึ่งพายาเสพติด” |
 |
พ.ศ. 2545 “เรียนให้สนุก เล่นให้มีความรู้ สู่อนาคตที่สดใส” พ.ศ. 2546 “เรียนรู้ตลอดชีวิต คิดอย่างสร้างสรรค์ ก้าวทันเทคโนโลยี” พ.ศ. 2547 “รักชาติ รักพ่อแม่ รักเรียน รักสิ่งดีๆ อนาคตดีแน่นอน” พ.ศ. 2548 “เด็กรุ่นใหม่ ต้องขยันอ่าน ขยันเรียน กล้าคิด กล้าพูด” พ.ศ. 2549 “อยากฉลาด ต้องขยันอ่าน ขยันคิด” |
 |
พ.ศ. 2550 “มีคุณธรรมนำใจ ใช้ชีวิตพอเพียง หลีกเลี่ยงอบายมุข” พ.ศ. 2551 “สามัคคี มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ เชิดชูคุณธรรม” |
 |
พ.ศ. 2552 “ฉลาดคิด จิตบริสุทธิ์ จุดประกายฝัน ผูกพันรักสามัคคี” พ.ศ. 2553 “คิดสร้างสรรค์ ขยันใฝ่รู้ เชิดชูคุณธรรม” พ.ศ. 2554 “รอบคอบ รู้คิด มีจิตสาธารณะ” |
 |
พ.ศ. 2555 “สามัคคี มีความรู้ คู่ปัญญา คงรักษา ความเป็นไทย ใส่ใจเทคโนโลยี” พ.ศ. 2556 “รักษาวินัย ใฝ่เรียนรู้ เพิ่มพูนปัญญา นำพาไทยสู่อาเซียน” พ.ศ. 2557 “กตัญญู รู้หน้าที่ เป็นเด็กดี มีวินัย สร้างไทยให้มั่นคง” |
 |
พ.ศ. 2558 “ความรู้ คู่คุณธรรม นำสู่อนาคต” |
บรรณานุกรม
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ. ข้อมูลวันสำคัญโครงการปีรณรงค์วัฒนธรรมไทยและแนวทางในการจัดกิจกรรม. กรุงเทพฯ : สำนักงาน, 2537.
รวมคำขวัญวันเด็ก. 2551. คู่สร้างคู่สม 29, 590 (10-20 มกราคม): 16-18.
ministry of education. (2560). คำขวัญวันเด็ก ปี 2560. สืบค้น 8 มกราคม 2560. จาก http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=47187&Key=news20
ไทยรัฐออนไลน์. (2561). นายกฯ มอบคำขวัญวันเด็กปี 2561. สืบค้น 11 มกราคม 2561. จาก https://www.thairath.co.th/content/1159767
รักครู. (2562). คำขวัญวันเด็กแห่งชาติ ประจำปี 2563. สืบค้น 9 มกราคม 2563 จาก https://www.รักครู.com/22184/
ภาพประกอบ
“ภาพคำขวัญจากนายกรัฐมนตรีของไทย” รวมคำขวัญวันเด็ก 2551. คู่สร้างคู่สม 29, 590 ( 2551, มกราคม 10-20): 16-18.
“ภาพนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ” สืบค้น 14 มกราคม 2566 จาก https://www.flickr.com/photos/thaigov/4285368976/in/set-72157623110855691
“ภาพนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร” สืบค้น 4 มีนาคม 2566 จาก https://commons.wikimedia.org/wiki/File:9147ri-Yingluck_Shinawatra.jpg
“ภาพพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา” สืบค้น 4 มีนาคม 2566 จาก https://commons.wikimedia.org/wiki/File:С_Премьер-министром_Королевства_Таиланд_Праютом_Чан-Очой.jpg
“ภาพพันตำรวจโท ดร.ทักษิณ ชิณวัตร” สืบค้น 4 มีนาคม 2566 จาก https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Thaksin_crop.jpg
“นายชวน หลีกภัย” สืบค้น 4 มีนาคม 2566 จาก https://commons.wikimedia.org/wiki/File:คุณชวน_หลีกภัย_นายกรัฐมนตรีเข้าร่วมพิธีฝังศพ_นายเล็ก_-_Flickr_-_Abhisit_Vejjajiva_(cropped).jpg
Steve Evans. (2550, พฤศจิกายน 26). “ภาพพลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์” สืบค้น 4 มีนาคม 2566 จาก https://www.flickr.com/photos/64749744@N00/2073562022
Trisorn Triboon. (2563, มกราคม 10). “ภาพวันเด็กแห่งชาติ พ.ศ. 2563 ณ ทำเนียบรัฐบาล วันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2563” สืบค้น 28 ธันวาคม 2563 จาก https://th.wikipedia.org/wiki/วันเด็กแห่งชาติ (ประเทศไทย)
