วันแม่แห่งชาติ หรือ วันแม่ ของประเทศไทย ตรงกับวันที่ 12 สิงหาคม ของทุกปี ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยเริ่มใช้วันดังกล่าวเป็นวันแม่แห่งชาติเมื่อปี พ.ศ. 2519 ก่อนหน้านั้นเคยใช้วันที่ 10 มีนาคม, 15 เมษายน และ 4 ตุลาคม
สัญลักษณ์ที่ใช้ในวันแม่ คือ “ดอกมะลิ” ซึ่งมีสีขาว ส่งกลิ่นหอมได้ไกลและส่งกลิ่นหอมนาน อีกทั้งยังออกดอกได้ตลอดทั้งปี โดยตีความเปรียบกับความรักบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลูกไม่เสื่อมคลาย
ในวันแม่แห่งชาติ “คำขวัญวันแม่” เป็นสื่อสำคัญที่แสดงความรักให้กับคุณแม่ และระลึกถึงพระคุณแม่ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน คำขวัญวันแม่แห่งชาติ ให้กับประชาชนชาวไทยเกือบทุกปี โดยแต่ละปีคำขวัญวันแม่แห่งชาติจะมีเนื้อหาและความหมายที่ดีและลึกซึ้งกินใจคนไทยทั้งประเทศ จึงรวบรวมคำขวัญวันแม่แห่งชาติตั้งแต่ปี พ.ศ. 2544 จนถึงปีปัจจุบัน ดังนี้
| ปี | คำขวัญวันแม่แห่งชาติ |
| 2565 |
“พระคุณแม่ยิ่งใหญ่เกินใดเปรียบ |
| 2564 |
“รักเอยรักแม่ |
| 2563 | “รักเอยรักลูก แม่จึงปลูกคุณธรรมให้รักษา รดความรักพรวนความดีมีเมตตา ลูกเติบใหญ่แทนคุณค่าของแผ่นดิน” |
| 2562 | “เพราะรักลูกมากกว่าใครในโลกหล้า เพราะพระคุณเลิศล้ำฟ้าจะหาไหน เพราะสอนให้ประพฤติดีทั้งกายใจ ลูกจึงรักแม่กว่าใครทดแทนคุณ” |
| 2561 | “เมื่อเรารวมกำลังกันทั้งชาติ ย่อมสามารถช่วยไทยไขปัญหา ผนึกแรงหลอมรวมร่วมปัญญา จักนำพาชาติตนรอดพ้นภัย” |
| 2560 | “สอนให้ลูกเรียนรู้สู้ปัญหา จนเติบใหญ่ แข็งแกร่ง เพื่อเป็นกำลังไทย ให้แข็งแรง” |
| 2559 | “สอนให้ลูกทั้งหลายเดินสายกลาง ทำทุกอย่างพอดีมีเหตุผล ประกอบด้วยคุณธรรมนำทางตน ย่อมได้คนดีพอต่อบ้านเมือง” |
| 2558 | “ดินและน้ำ ลมและฟ้า ป่าและเขา รวมกันเข้า คือ ทรัพย์สินแผ่นดินแม่ ฝากลูกไทยรวมใจภักติรักดูแล เพื่อมอบแก่หลานเหลนไทยไปชั่วกาล” |
| 2557 | “รักเรียนรู้งาน ถนอมบ้านเมืองไทย ร่วมใจสามัคคีคือ ลูกที่ดีของแม่” |
| 2556 | “คำโบราณว่าดูนางดูอย่างแม่คือ คำแปลว่าแม่ดีมีลูกเด่น จะชายหญิงรู้ชั่วดีมีกฎเกณฑ์ เพราะจัดเจนแบบอย่างในทางดี” |
| 2555 | “มือของแม่นั้นคือมือช่างปั้น ขึ้นรูปอันอ่อนลออจนหล่อเหลา อยากให้เป็นงานดีที่งามเงา อยู่ที่คอยขัดเกลาแต่เบามือ” |
| 2554 | “เพลงชาติไทย เตือนไทยไว้เช้าค่ำ ให้จดจำจารึกใจไว้ทุกส่วน จะดำรงคงไทยได้ทั้งมวล ด้วยไทยล้วนหมายรักสามัคคี” |
| 2553 |
“แผ่นดินนี้แม่ของลูกใช้ปลูกข้าว |
| 2552 | “แผ่นดินนี้ปู่ย่าตายายสร้าง เคยทอดร่างลงถมถิ่นแผ่นดินแม่ ขอลูกไทยรักษามั่นไม่ผันแปร เป็นไทยแท้มิใช่ไทยแต่ในนาม” |
| 2551 | “เมื่อเกิดมาอาศัยถิ่นแผ่นดินไหน ควรมีใจกตัญญูรู้คุณถิ่น หากคนไทยรู้ตอบแทนคุณแผ่นดิน จักไม่มีวันสิ้นแผ่นดินไทย” |
| 2550 | “ข้าวในนาปลาในน้ำคำโบราณ คือตำนานความอุดมสมบูรณ์สิน ฝากลูกไทยร่วมห่วงแหนรักแผ่นดิน ถนอมไว้อย่าให้สิ้นแผ่นดินไทย” |
| 2549 |
“รักในหลวงพร้อมใจใส่เสื้อเหลือง |
| 2548 | “ดุจดังแม่ผู้ประเสริฐบังเกิดเกล้า เลี้ยงเราทุกคนมาจนใหญ่ ทุกคำข้าวคือสินแผ่นดินไทย ควรตรองใจทดแทนคุณแผ่นดิน” |
| 2547 | สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ประทานคำขวัญวันแม่แห่งชาติ ความว่า “แม่ คือ ผู้ให้ ให้โดยไม่หวังผลตอบแทนใดใด นอกจากความรักความเข้าใจจากลูก” พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ประทานคำขวัญวันแม่แห่งชาติ ความว่า “แม่ไม่อาจอยู่กับลูกได้ชั่วชีวิต ควรสอนให้เขารู้จักคิดและเลือกปฏิบัติในทางที่ถูกต้อง” |
| 2546 |
“สามร้อยหกสิบห้าวัน คือ วันแม่ |
| 2545 | “แม่คือพระประจำอยู่ในบ้าน บูชาท่านไว้เถิดเกิดมิ่งขวัญ พระคุณแม่เลิศล้ำเกินรำพัน แม่จึงเป็นคนสำคัญทุกวัน” |
| 2544 | “พระองค์แรกผู้แสนดีให้ชีวิต ครูคนแรกผู้ประสิทธิ์การศึกษา สองหัตถ์โอบนคราพาร่มเย็น รวมคุณค่านี้ได้แก่แม่เราเอง” |
เรื่องที่เกี่ยวข้อง :
บรรณานุกรม :
ไทยโพสต์. (11 สิงหาคม 2564). สมเด็จพระพันปีหลวง พระราชทานคำขวัญ ‘วันแม่แห่งชาติ’ ประจำปี 2564. ค้นเมื่อ 11 สิงหาคม 2564, จาก https://www.thaipost.net/main/detail/112965
เรียบเรียงโดย : กลุ่มพัฒนาสารสนเทศบนเครือข่าย หน่วยเทคโนโลยีสารสนเทศ ฝ่ายพัฒนาทรัพยากรห้องสมุด
