กรมศิลปากร ได้มอบหนังสือ “ประวัติศาสตร์ กรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 – รัชกาลที่ 3 พ.ศ. 2325 – พ.ศ. 2395 เล่ม 1” จำนวน 2 เล่ม ให้กับหน่วยพัฒนาทรัพยากรสารสนเทศ ฝ่ายจัดการทรัพยากรสารสนเทศ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง เพื่อเผยแพร่และให้บริการ แก่นักศึกษา คณาจารย์ บุคคลทั่วไป ที่สนใจในการศึกษาประวัติศาสตร์ไทยในด้านต่าง ๆ
หนังสือเล่มนี้ได้เคยจัดทำขึ้นเนื่องในโอกาสสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี เมื่อ พ.ศ. 2525 และในครั้งนี้คณะอนุกรรมการพิจารณาและเรียบเรียงประวัติศาสตร์สมัยรัตนโกสินทร์ในคณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ไทย เห็นว่าหนังสือดังกล่าวเป็นหนังสือที่สำคัญ มีประโยชน์แก่การศึกษาค้นคว้า และระยะเวลาการพิมพ์ครั้งแรกนั้นล่วงเลยมานานแล้ว จึงเห็นสมควรดำเนินการจัดพิมพ์ขึ้นใหม่ โดยครั้งนี้ ไม่เปลี่ยนแปลงปรับปรุงต้นฉบับใด ๆ ทั้งสิ้น เพียงแต่ได้จัดทำเชิงอรรถเพิ่มเติมตามที่เห็นสมควร และจัดทำภาคผนวกอธิบายความในเนื้อหาเพื่อเพิ่มเติมรายละเอียด และจัดทำภาพประกอบ แผนผังและแผนที่เพิ่มเติมขึ้น เนื้อหาภายในเล่มแบ่งออกเป็น 9 บท อาทิเช่น
บทที่ 1 แรกตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ กล่าวถึงพระราชประวัติของพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 1 – 3 การสร้างกรุงเทพมหานครและพระบรมหาราชวัง เป็นต้น
บทที่ 5 การปกครอง เศรษฐกิจ และสังคม กล่าวถึงการปกครองในสมัยนั้น การปกครองหัวเมืองหรือส่วนภูมิภาค โครงสร้างของสังคมไทย เจ้านาย ขุนนาง ไพร่ และทาส สภาพเศรษฐกิจ รายได้ของประเทศ
บทที่ 9 สัมพันธภาพกับต่างประเทศ ความสัมพันธ์กับจีน โปรตุเกส อังกฤษ สหรัฐอเมริกา ด้านการติดต่อค้าขาย ความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างประเทศ เป็นต้น
บรรณานุกรม :
ประวัติศาสตร์กรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 – รัชกาลที่ 3 พ.ศ. 2325- พ.ศ. 2395 เล่ม 1. (พิมพ์ครั้งที่ 2). (2562). กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
ข้อมูลและภาพโดย : ศิณี พงศ์วุฒิศักดิ์ หน่วยพัฒนาทรัพยากรสารสนเทศ ฝ่ายจัดการทรัพยากรสารสนเทศ