> พระราชประวัติ 
 > พระราชบิดาแห่งอักษรไทย
 > พระเกียรติคุณแผ่ไพศาล 
 > ธรรมะในศิลาจารึก 
    .... ความสัมพันธ์  
    .... ศาสนประวัติ 
    .... ศาสนพิธี  
    .... ศาสนวัตถุสถาน  
    .... ศาสนธรรม  
    .... ทรงศีล ศรัทธา  
    .... พรหมวิหาร ๔   
    .... กตัญญู กตเวทิตา 
    .... คือพรหมของบุตร   
    .... ทศพิธราชธรรม  
 > ปกิณกะ 
 > สัตยาธิษฐาน 

 > บรรณานุกรม 
 > คณะผู้จัดทำ 

 > หน้าแรก 

ศาสนธรรม : กตัญญู กตเวทิตา 

          ^(๑) "เมื่อชั่วพ่อกู กูบำเรอแก่พ่อกู กูบำเรอแก่แม่กู กูได้ตัวเนื้อตัวปลา กูเอามาแก่พ่อกู กูได้หมากส้มหมากหวาน อันใดกินอร่อยดี กูเอามาแก่พ่อกู กูไปตีหนังวังช้างได้ กูเอามาแก่พ่อกู กูไปท่บ้านท่เมือง ได้ช้างได้งวง ได้ปั่วได้นาง ได้เงินได้ทอง กูเอามาเวนแก่พ่อกู   พ่อกูตาย ยังพี่กู กูพร่ำบำเรอแก่พี่กู ดังบำเรอแก่พ่อกู ........."

          เนื้อความดังกล่าวนี้ แสดงให้เห็นถึงความกตัญญู กตเวทิตา ของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ที่ทรงปรนนิบัติพระราชบิดา พระราชมารดา ตลอดจนพระเชษฐาเป็นอย่างดี   

          ในพระพุทธศาสนานั้น องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงยกย่องสรรเสริญผู้ที่มีความกตัญญู กตเวทิตา นี้ว่าเป็นคนที่ดี  ตัวอย่าง

• แม้ว่าบุตรนั้นจะเป็นพระสงฆ์ เมื่อไปบิณฑบาตมาแล้ว ก็ให้พ่อแม่กินก่อนได้ พระองค์ทรงอนุญาต ถือว่าไม่เป็นการทำลายศรัทธาให้เสียไป  
• หากพ่อแม่นั้นมีเสื้อผ้าเก่าขาด ไม่สามารถใช้ได้อย่างปกติในกาลสมัย บุตรผู้เป็นพระสงฆ์หากได้สบงจีวรมาใหม่ นำมาย้อมเสียให้เป็นสีของชาวบ้านที่ใช้นุ่งกัน ก็สามารถเอาให้พ่อแม่นุ่งได้  พระองค์ทรงอนุญาตเช่นกัน 

          มีพุทธสุภาษิตที่ทรงกล่าวยกย่องสรรเสริญ ผู้มีความกตัญญูนี้ว่า 

          นิมิตตัง สาธุรูปานัง กตัญญูกตเวทิตา   มีข้อเดียวเท่านั้นที่กล่าวว่า บุคคลใดมีความกตัญญูรู้อุปการคุณที่ท่านทำ  แล้วตอบสนองคุณท่าน  ท่านกล่าวว่าบุคคลนั้นเป็นคนดี 

          คำว่ารู้อุปการคุณที่ท่านทำแล้ว ไม่ได้หมายความว่าแต่พ่อแม่อย่างเดียวเท่านั้น ญาติพี่น้อง หรือใครก็ตามที่เป็นผู้มีคุณ เคยสงเคราะห์เรา เราก็ยอมรับนับถือในความดีของท่าน แล้วตอบสนองคุณท่านด้วยความดี 

*********