หนังสือดีเด่นประจำปีพุทธศักราช 2546 ซึ่งได้ประกาศผลการประกวดไปเมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2546 โดยคณะอนุกรรมการพิจารณาตัดสินการประกวดหนังสือดีเด่นประจำปีพุทธศักราช 2546 ซึ่งกรมวิชาการเป็นผู้รับผิดชอบโครงการจัดการประกวดหนังสือดีเด่นในครั้งนี้ ดำเนินการระหว่างเดือนตุลาคม 2545 ถึงเดือนมีนาคม 2546 จนได้ผลการประกวดหนังสือดีเด่นประเภทต่าง ๆ ดังนี้
หนังสือดีเด่นประเภทนวนิยายดีเด่น เรื่อง ”ปีกแดง” โดยวินทร์ เลียววาริน หนังสือเล่มนี้เป็นนวนิยายอิงประวัติศาสตร์การเมืองโลกช่วงปี พุทธศักราช 2460-2534 เล่าเรื่องราวความรักระหว่างชายหญิงของคนสองรุ่นที่มีพื้นฐานด้านสังคมและความเชื่อต่างกัน ความเสียสละ ความรักชาติ ความขัดแย้งทางการเมือง ในช่วงเวลาที่โลกกำลังระอุด้วยสงครามเกาหลี สงครามเดียนเบียนฟู และสงครามกลางเมืองในประเทศไทย ด้วยโครงเรื่องซับซ้อนซ่อนเงื่อน หักมุม ตื่นเต้น และเศร้าสะเทือนใจ หนังสือเล่มนี้นอกจากจะให้ความบันเทิงในแง่นวนิยายแล้วยังให้ความรู้ในแง่สารคดีอีกด้วย
หนังสือกวีนิพนธ์ดีเด่น ได้แก่เรื่อง ”มหารัตนพิมพวงศ์ คำฉันท์ ตำนานพระแก้วมรกตฉบับสมบูรณ์” โดยชูชาติ ชู่มสนิท ซึ่งเป็นกวีอาวุโสที่ใช้เวลาประพันธ์หนังสือเล่มนี้นานถึง 7 ปี หนังสือเล่มนี้เป็นวรรณกรรมประเภทคำฉันท์ศาสนา แบ่งเป็น 13 กัณฑ์ หรือ 13 บท โดยใช้ฉันทลักษณ์ 23 ชนิด เป็นฉันท์ 19 ชนิด และกาพย์ 4 ชนิด บรรยายการสร้าง คุณลักษณะ และพุทธานุภาพอันเป็นที่ประจักษ์ของพระแก้วมรกต หนังสือเล่มนี้นอกจากผู้อ่านจะได้รสแห่งวรรณกรรมแล้วยังใช้เป็นคู่มือในการแต่งฉันท์ได้เป็นอย่างดี
หนังสือรวมเรื่องสั้นดีเด่น ได้แก่เรื่อง ”บอใบไม้สระอานอหนูไม้โท” โดย แขคำ ปัณณะศักดิ์ หนังสือเล่มนี้รวมเรื่องสั้นทั้งหมด 14 เรื่อง แต่ละเรื่องอ่านสนุกและให้ข้อคิดในการใช้ชีวิต ให้อารมณ์สะเทือนใจ ผู้เขียนเป็นคนภาคเหนือ เรื่องที่เขียนจึงสะท้อนชีวิตของคนภาคเหนือ การดำรงชีวิตอยู่ภาคเหนือและการต่อสู้ดิ้นร้นอยู่ในเมืองหลวง เรื่องสั้นแต่ละเรื่องมีการใช้ภาษาถิ่นแทรกอยู่ด้วย ผู้เขียนได้อธิบายศัพท์ภาษาถิ่นไว้ท้ายเล่มเพื่อความสะดวกของผู้อ่าน
หนังสือดีเด่นประเภทสารคดีสำหรับเด็กวัยรุ่นอายุ 12-18 ปี คือเรื่อง ”ดอกไม้บานที่เกาะใต้” โดย ธีรพร คงพูล เป็นสารคดีท่องเที่ยวเล่าประสบการณ์การเดินทางไปศึกษาต่อระดับมัธยมศึกษาตอนปรายที่เกาะใต้ ประเทศนิวซีแลนด์ ผู้เขียนเรียงร้อยเหตุการณ์ที่ได้ประสบพบเห็นของตนเองในต่างแดน ไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำ ลำธาร ทะเล หิมะสถาปัตยกรรมในเมืองต่าง ๆ รวมถึงความมีน้ำใจของชาวใต้ที่มีต่อเขารวมถึงการเรียนการสอนในประเทศนิวซีแลนด์ ผู้เขียนเป็นคนมองโลกในแง่ดีจึงถ่ายทอดเรื่องราวต่าง ๆ อย่างเป็นมิตรและสนุกสนาน หนังสือเล่มนี้นอกจากจะให้ความรู้ในแง่สารคดี แล้วยังมีบทกวี และบทกลอนที่กินใจลึกซึ้งแนบท้ายมาให้อ่านทุกบทกวีด้วย
หนังสือสวยงามทั่วไปดีเด่น ได้แก่เรื่อง “พระพุทธรูปมรดกล้ำค่าของเมืองไทย” โดย ทศพล จังพานิชย์กุล เป็นหนังสือรวบรวมภาพถ่ายและประวัติพระพุทธรูปสำคัญในเมืองไทยที่สมบูรณ์ที่สุดครบทุกจังหวัดในประเทศไทย ผู้เขียนได้ศึกษาค้นคว้าข้อมูลอย่างละเอียดในการเขียนหนังสือเล่มนี้จึงเป็นข้อมูลทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญใช้เป็นคู่มือประกอบการเรียน การสอน หรือเป็นคู่มือสำหรับเดินทางไปกราบสักการะพระพุทธรูปทั่วประเทศได้เป็นอย่างดี เนื่องจากได้แบ่งหมวดหมู่ แยกเป็นภาค เป็นจังหวัด เพื่อความสะดวกในการค้นหา หนังสือเล่มนี้มีความสวยงาม มีคุณค่า สะดุดตาทั้งรูปเล่ม ภาพปก ภาพรองปก สะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าทางศิลปะ ศาสนา และวัฒนธรรมของชาติ ก่อให้เกิดความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา
หนังสือสวยงามสำหรับเด็กดีเด่น ได้แก่เรื่อง ”การละเล่น” โดยน้านกฮูก หนังสือเล่มนี้ใช้รูปปั้นเป็นตัวเดินเรื่อง ปกแข็ง เล่มกระทัดรัด ตัวอักษรและสีสันสดใสดึงดูดความสนใจ เหมาะสำหรับเด็ก เนื้อหาภายในเล่มเป็นการละเล่นของเด็กไทยสมัยโบราณซึ่งเป็นวัฒนธรรมของชาติ การละเล่น เป็นหนังสือชุดวัฒนธรรมไทย ที่ทำให้เด็กได้รับความรู้จากภาพประกอบและคำอธิบาย
บทความโดย : พิลิปดา นาคะประทีป
ข่าวรามคำแหง ปีที่ 33 ฉบับที่ 12 วันที่ 14-20 กรกฎาคม 2546
