วันที่ 26 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2518 ถือว่าเป็นวันสำคัญทางประวัติศาสตร์ที่นำความภาคภูมิใจ และปลื้มปิติมาสู่มหาวิทยาลัยรามคำแหง และประชากรของมหาวิทยาลัยทุกคนในครั้งนั้นเป็นอย่างมากหาที่สุดมิได้ ด้วยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินมหาวิทยาลัยรามคำแหงเป็นครั้งแรก
ห้องรามคำแหงอนุสรณ์จึงถือเป็นความภาคภูมิใจหนึ่ง ของมหาวิทยาลัยและประชากรชาวรามคำแหงทุกคนเช่นกัน เพราะเป็นห้องที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถประทับพักพระราชอิริยาบท ทรงฉลองพระองค์ครุย เมื่อคราวเสด็จพระราชดำเนินมหาวิทยาลัยรามคำแหงในครั้งนั้น เพื่อทรงประกอบพิธีเปิดพระบรมรูปพ่อขุนรามคำแหงมหาราช พิธีทูนเกล้าทูนกระหม่อมถวายปริญญานิติศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์แด่พระบามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และทูนเกล้าทูนกระหม่อมถวายปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ทางสังคมวิทยา แด่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตรุ่นแรกของมหาวิทยาลัยรามคำแหง เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2518 ซึ่งต่อมามหาวิทยาลัยได้กำหนดให้วันที่ 26 พฤศจิกายนของทุกปีเป็นวันคล้ายวันสถาปนามหาวิทยาลัยรามคำแหง เพื่อเป็นสิริมงคลให้กับมหาวิทยาลัย
ห้องรามคำแหงอนุสรณ์ตั้งอยู่บริเวณอาคาร 1 ชั้น 1 สำนักหอสมุดกลาง ภายในห้องรามคำแหงอนุสรณ์นั้นแบ่งเป็น 3 ส่วนด้วยกัน ในส่วนที่ 1 เป็นส่วนของห้องรับรองที่ทรงใช้ประทับพักพระราชอิริยาบท และเสวยพระสุธารส พระราชอาสน์ทุกองค์ที่ประดิษฐานอยู่ในส่วนนี้เป็นของเดิมทั้งหมด ที่ทางสำนักหอสมุดกลางได้ดูแล และเก็บรักษาเป็นอย่างดี และให้คงอยู่ในสภาพเดิมมากที่สุด
ส่วนที่ 2 และ 3 เป็นห้องทรงฉลองพระองค์ครุย ทรงเปลื้องพระองค์ครุย ทรงแต่งพระวรกาย เครื่องใช้ส่วนพระองค์ที่อยู่ในส่วนนี้ทุกองค์ก็ได้รับการดูแลไว้เป็นอย่างดีที่สุดเช่นกัน
ปัจจุบันทางสำนักหอสมุดกลางได้ปรับปรุงห้องรามคำแหงอนุสรณ์ให้เป็นห้องสำหรับจัดนิทรรศการ แสดงพระบรมฉายาลักษณ์ พระบรมราโชวาทที่พระราชทานแก่บัณฑิตรุ่นแรกในวันที่ 26 และ 27 พฤศจิกายน 2518 พระราชนิพนธ์ และสิ่งของที่จัดทำเป็นที่ระลึกเนื่องในวโรกาสต่างๆ อาทิ เหรียญที่ระลึก เรือใบจำลอง (เรือมด) และอื่นๆ รวมทั้งใช้เป็นสถานที่เก็บรวบรวมสารนิเทศที่เกี่ยวข้องกับงานพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของบัณฑิตรุ่นแรก เช่นหนังสืออนุสรณ์บัณฑิตรุ่นแรก หนังสือพิมพ์ข่าวรามคำแหงฉบับปฐมฤกษ์ หนังสือพิมพ์ข่าวรามคำแหงที่จัดพิมพ์เป็นพิเศษเนื่องในวันพระราชทานปริญญาบัตรครั้งแรกเป็นต้น พร้อมทั้งเปิดให้ผู้ที่สนใจเข้าชม ศึกษาหาความรู้ และร่วมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของทั้งสองพระองค์ ที่ทรงมีต่อผสกนิกรชาวรามคำแหง ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อขอเข้าชมห้องรามคำแหงอนุสรณ์ได้ ที่เคาน์เตอร์ประชาสัมพันธ์ อาคาร1 ชั้น 1 สำนักหอสมุดกลาง หรือสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 0-2310-8653 (ปัจจุบันปี พ.ศ. 2560 ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อได้ที่ หน่วยจดหมายเหตุดิจิทัล งานสื่อมัลติมีเดีย ฝ่ายเทคโนโลยีห้องสมุด โทร 02-310-8666)
บทความโดย : ดวงพร พงศ์พานิชย์
ข่าวรามคำแหง ปีที่ 33 ฉบับที่ 5 วันที่ 26 พฤษภาคม-1 มิถุนายน 2546
ภาพถ่ายโดย : นายวุฒิชัย คัยนันทน์ งานสื่อมัลติมีเดีย ฝ่ายเทคโนโลยีห้องสมุด
