สนเทศน่ารู้ :: วันปิยมหาราช 

  พระราชกรณียกิจ ด้านภาษาและวรรณกรรม

พระราชประวัติ

พระราชกรณียกิจ ::>> ด้านสังคม | สาธารณสุขและสาธารณูปโภค | การเศรษฐกิจและการคลัง | การคมนาคมและการสื่อสาร | การศาสนา
การยุติธรรม กฎหมายและศาล | การทหารและการป้องกันประเทศ | ภาษาและวรรณกรรม | ศิลปกรรมและสถาปัตยกรรม | การศึกษา
  • พระราชนิพนธ์ความเรียง
  • พระราชนิพนธ์ที่เป็นพระราชหัตถเลขาและจดหมายเหตุ
  • พระราชนิพนธ์ที่เป็นพระราชดำรัสและพระบรมราโชวาท
  • พระราชนิพนธ์ร้อยกรอง

          พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นนักอักษรศาสตร์ที่มีพระปรีชาสามารถอย่างยอดเยี่ยมทรงพระนิพนธ์วรรณกรรมทั้งร้อยแก้วร้อยกรองไว้เป็นจำนวนมาก บทพระราชนิพนธ์ของพระองค์ทุกเรื่อง มีลักษณะของกวีที่สมบูรณ์ทั้ง ๔ ประเภท คือ จินตกวี สุตกวี ปฎิภาณกวี และอรรถกวี

ราชนิพนธ์ความเรียง


ภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง พิธีตรุษ ในเดือน ๔
จากบทพระราชนิพนธ์เรื่อง พระราชพิธีสิบสองเดือน

ภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง พิธีสงกรานต์ เดือน ๕
จากบทพระราชนิพนธ์เรื่อง พระราชพิธีสิบสองเดือน
   
          เป็นเรื่องเกี่ยวกับประเพณี วัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ พระบรมราชาธิบาย พระบรมราชวินิจฉัย และพระราชวิจารณ์ เช่น พระราชพิธีสิบสองเดือน พระราชวิจารณ์จดหมายเหตุ ความทรงจำของกรมหลวงนรินทรเทวี พระราชกระทู้ว่าด้วยพระราชอัธยาศัยของสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง พระราชวินิจฉัยเรื่องกฤษณาสอนน้อง พระราชวิจารณ์เรื่องพระราชพงศาวดาร กับเรื่องพระราชพิธีการตั้งพระมหาอุปราช พระบรมราชาธิบายเรื่อง พระเขี้ยวแก้ว และเรื่องธรรมเนียมราชตระกูลในสยาม เป็นต้น

พระราชนิพนธ์ที่เป็นพระราชหัตถเลขาและจดหมายเหตุ


พระราชหัตถเลขา

พระราชวิจารณ์
   
          เป็นการบันทึกการเดินทางหรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่สำคัญคือ พระราชนิพนธ์เรื่องไกลบ้าน ซึ่งเป็นพระราชหัตถเลขาที่ทรงมีสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านิภานภดล เมื่อคราวเสด็จประพาสยุโรป ในพุทธศักราช ๒๔๕๐ จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ทรงพระราชนิพนธ์ระหว่างพุทธศักราช ๒๔๒๐-๒๔๕๓ ลักษณะเป็นบันทึกประจำวัน ลักษณะเป็นบันทึกประจำวัน ทำให้ทราบเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในรัชสมัย ตลอดจนการบริหารราชการแผ่นดิน การออกกฎหมายต่างๆ
          นอกจากนี้ ยังมีพระราชหัตถเลขา เมื่อเสด็จประพาสที่ต่างๆ เช่น เสด็จประพาสแหลมมลายู ซึ่งรวบรวมถึงจังหวัดภาคใต้ของประเทศ ๓ ครั้ง เสด็จประพาสมณฑลราชบุรี ร.ศ. ๑๐๘ เสด็จประพาสมณฑลปราจีน ร.ศ.๑๒๗ เป็นต้น

พระราชนิพนธ์ที่เป็นพระราชดำรัสและพระบรมราโชวาท

          มีหลายเรื่อง เช่น พระราชดำรัสซึ่งทรงแถลงพระบรมราชาธิบายแก้ไขการปกครองแผ่นดินพระบรมราโชวาทพระราชทานสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารหรือพระบรมราโชวาทพระราชทานพระเจ้าลูกยาเธอเมื่อเสด็จไปเรียนหนังสือยังประเทศยุโรป

พระราชนิพนธ์ร้อยกรอง

"คนัง" ที่พระองค์พระราชนิพนธ์เรื่อง "เงาะป่า"
พระราชนิพนธ์ คำนำเรื่อง "เงาะป่า"
   

          มีหลายประเภททั้ง โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน ลิลิต ที่สำคัญ คือ บทละครเรื่อง เงาะป่า พระราชนิพนธ์เรื่องอื่นๆ ได้แก่ โคลงต้นเรื่องแห่โสกันต์ กาพย์แห่เรือ กลอนไดอารีซึมทราบ และลิลิตนิทราชาคริต

 

        สนเทศน่ารู้  ขึ้นด้านบน


  
ปรับปรุงล่าสุด : 26 ธันวาคม 2549 15:48:08 น.