กำเนิดชุดไทยพระราชนิยม
เมื่อครั้งที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยเสด็จพระราชดำเนินพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไปทรงเยือนประเทศสหรัฐอเมริกาและยุโรปอย่างเป็นทางการครั้งแรก เมื่อพุทธศักราช 2503 เพื่อทรงเจริญทางพระราชไมตรี สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระราชดำริว่า สตรีไทยในขณะนั้นไม่มีเครื่องแต่งกายที่เป็นชุดไทยหรือชุดประจำชาติเหมือนสตรีชาติอื่น ๆ เช่น ส่าหรีของสตรีอินเดีย หรือ กิโมโนของสตรีญี่ปุ่น ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ของชาติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง จึงทรงสอบถามผู้รู้และมีประสบการณ์ รวมทั้งการศึกษาจากประวัติศาสตร์อย่างละเอียดถี่ถ้วน และมีพระราชเสาวนีย์ให้ผู้เชี่ยวชาญค้นคว้าประวัติศาสตร์ ธรรมเนียมการแต่งกายของสตรีไทยในราชสำนักโบราณ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ออกแบบฉลองพระองค์ชุดไทยแบบต่างๆ โดยนำรูปแบบการแต่งกายของสตรีไทยในอดีตมาผสมผสานกับวิธีการตัดเย็บปัจจุบันได้อย่างลงตัว เพื่อให้ง่ายต่อการสวมใส่และเหมาะสมกับยุคสมัย แต่คงความเป็นไทยได้อย่างกลมกลืนและสง่างาม (สำนักงานทรัพย์สินทางปัญญา, 2565)
ทั้งนี้การถือกำเนิดเครื่องแต่งกายชุดประจำชาติของสุภาพสตรีไทย มีชื่อเรียกขานกันทั่วไปว่า “ชุดไทยพระราชนิยม” (จักรกฤษณ์ ดวงพัตรา และวิไลวรรณ สมโสภณ, 2547, คำนำ) ซึ่งเครื่องแต่งกายชุดไทยพระราชนิยม มีรวม 8 ชุด ได้แก่ ชุดไทยเรือนต้น, ชุดไทยจิตรลดา, ชุดไทยอมรินทร์, ชุดไทยบรมพิมาน, ชุดไทยจักรี, ชุดไทยดุสิต, ชุดไทยจักรพรรดิ และชุดไทยศิวาลัย (สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ คณะอนุกรรมการการแต่งกายไทย: วิวัฒนาการและเอกลักษณ์ประจำชาติ, 2543, หน้า 375)
คลิ๊กที่ภาพเพื่อเข้าถึงข้อมูลเพิ่มเติม
อ้างอิงข้อมูลจาก:
จักรกฤษณ์ ดวงพัตรา และวิไลวรรณ สมโสภณ. (2547). ชุดไทยพระราชนิยม. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของคุรุสภา.
สำนักงานทรัพย์สินทางปัญญา. (2565). ไทยพระราชนิยม. ค้นเมื่อ 19 มกราคม 2567, จาก https://www.crownproperty.or.th/ไทยพระราชนิยม
สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ คณะอนุกรรมการการแต่งกายไทย: วิวัฒนาการและเอกลักษณ์ประจำชาติ. (2543). การแต่งกายไทย: วิวัฒนาการจากอดีตสู่ปัจจุบัน เล่ม 1. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ๊นติ้งแอนพับลิชชิ่ง.
ผู้เรียบเรียง: นายกฤษดา เรืองสถาน นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง
