Wednesday, October 15, 2025

นิทรรศการและสื่อส่งเสริมการศึกษา

ผลิตและพัฒนาโดย หน่วยเทคโนโลยีส่งเสริมการศึกษา ฝ่ายเทคโนโลยีห้องสมุด สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง

Smart RU Smart Learning: เรียนอย่างฉลาด ด้วยทรัพยากรฟรีในอากาศสื่อส่งเสริมการศึกษาสื่อส่งเสริมการศึกษาด้านเทคโนโลยี

SketchUp เครื่องมือออกแบบสามมิติที่นักศึกษารามคำแหงควรรู้จัก

SketchUp เป็นเครื่องมือที่ทรงพลังสำหรับการออกแบบสามมิติในงานนิทรรศการและการศึกษา นักศึกษามหาวิทยาลัยรามคำแหงสามารถใช้ซอฟต์แวร์นี้เพื่อสร้างผลงานที่โดดเด่นและมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งพัฒนาทักษะที่มีคุณค่าในอนาคต

ที่มา. จาก AI Generated
ด้วย Dream Lab ใน Canva Pro

ในยุคปัจจุบัน (2567) ที่เทคโนโลยีและการออกแบบสามมิติเข้ามามีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวัน SketchUp แต่เดิมมีชื่อว่า Google SketchUp ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์ของ Trimble เป็นหนึ่งในโปรแกรมที่ช่วยสร้างโมเดลสามมิติได้อย่างง่ายดายและมีประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับนักศึกษาทุกสาขาที่ต้องการเพิ่มทักษะการออกแบบในมิติใหม่ เช่น การออกแบบสถาปัตยกรรม, การออกแบบผลิตภัณฑ์, การจัดวางพื้นที่ภายใน, งานด้านวิศวกรรม, รวมถึงงานสร้างสรรค์ในเชิงศิลปะด้วย

SketchUp เกิดขึ้นในปี 2543 เป็นเครื่องมือสร้างเนื้อหา 3D จากฝีมือของบริษัทสตาร์ทอัปสัญชาติอเมริกันที่ชื่อ @Last Software ช่วงปี 2006 ได้ถูกส่งต่อสู่ Google และมีการเปิดให้ใช้งานฟรีในปี 2549 ผ่านชื่อที่เรียกว่า SketchUp 6 ทำให้ผู้คนได้เข้ามาทดลองและเป็นส่วนหนึ่งของนวัตกรรมจนทุกวันนี้ (2567) ต่อมาในช่วงปี 2555 Trimble บริษัทสัญชาติอเมริกันผู้ให้บริการเทคโนโลยีรายใหญ่ในหลายอุตสาหกรรม เช่น รับเหมาก่อสร้าง การเกษตร ทรัพยากรธรรมชาติ ขนส่ง ภูมิศาสตร์ สารสนเทศ และอื่นๆ ได้เข้าซื้อ SketchUp จาก Google (Tech Talk Thai, 2566)

ภาพตัวอย่างการวางแผนการจัดนิทรรศการ
“ช่างสิปปะ เส้นทางสายวัฒนธรรม”
ด้วยโปรแกรม Google SketchUp for Free
ในปี พ.ศ. 2558

SketchUp เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้สร้าง โมเดลสามมิติ (3D Modeling) ที่เหมาะสำหรับงานหลากหลายประเภท ตัวซอฟต์แวร์มี 2 รูปแบบให้เลือกใช้งาน ได้แก่

  1. SketchUp Free นักศึกษาสามารถค้นพบและเรียนรู้การสร้างแบบจำลอง 3 มิติขั้นพื้นฐานบนเว็บได้ฟรี ประกอบด้วย การสร้างแบบจำลองเว็บ 3 มิติ พื้นที่เก็บข้อมูลบนคลาวด์ 10GBและการเข้าถึงเครื่องดูบนมือถือ ซึ่งเหมาะสำหรับผู้เริ่มต้น (Trimble, 2566)
  2. SketchUp Pro – สำหรับผู้ใช้งานระดับมืออาชีพ มีฟีเจอร์เสริม ได้แก่ โปรแกรมสร้างแบบจำลอง 3 มิติสำหรับเดสก์ท็อป เว็บ และ iPad เอกสารประกอบ 2D ข้อมูลเชิงลึกอย่างรวดเร็วสำหรับการวิจัยการออกแบบ การแสดงภาพแบบเรียลไทม์และเสมือนจริง เข้าถึงส่วนขยายเพื่อเพิ่มฟังก์ชันการทำงาน (Trimble, 2566)
ภาพตัวอย่างการวางแผนการจัดนิทรรศการ
“จากปากกาสู่พู่กัน สร้างสรรค์ด้วยจงรักและภักดี”
ด้วยโปรแกรม SketchUp Free ในปี พ.ศ. 2559

SketchUp

กับการผลิตสารสนเทศ
นิทรรศการทางการศึกษา

การเข้าชมนิทรรศการ จะส่งผลให้นักศึกษาที่เข้าชมมีประสบการณ์คล้ายกับการได้ชมภาพยนตร์ อ่านหนังสือ หรือไปเที่ยวสวนสนุก ความรู้สึกที่ได้รับเมื่อออกจากโรงภาพยนตร์ หรืออ่านหนังสือจบสักเล่มหนึ่ง เป็นความรู้สึกเช่นเดียวกับเมื่อได้เข้าชมนิทรรศการที่ดีสักเรื่องหนึ่ง ที่นำผู้ชมไปสู่โลกซึ่งแตกต่างออกไปจากชีวิตประจำวัน เป็นสถานที่ความรู้สึกนึกคิดความฝัน และจินตนาการของผู้เข้าชมสามารถกลายเป็นจริงได้ สิ่งที่ผู้ชมเรียนรู้ระหว่างการเข้าชม เป็นการเรียนรู้ด้วยความสมัครใจ ด้วยความรู้สึกและความสนุกสนานเพลิดเพลิน ไม่ใช่ด้วยการบังคับ ในขณะเดียวกันผู้ชมก็เป็นผู้ที่สามารถเลือกได้ว่ามีความสนใจจะเรียนหรือไม่ อย่างไร (กรมศิลปากร สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ, 2563, หน้า 6) นั้นสะท้อนให้เห็นถึงการออกแบบนิทรรศการเป็นงานที่สำคัญมาก เพราะถ้าการออกแบบที่ไม่ดี จะไม่สามารถดึงดูดความสนใจของผู้ชมได้นั้นเอง ทั้งนี้การออกแบบนิทรรศการหรือการจัดทำสารสนเทศเกี่ยวข้องกับกระบวนการทำงาน 3 ขั้นตอนหลัก ได้แก่

การออกแบบผังดำเนินงานนิทรรศการ

ช่างสิปปะ

เส้นทางสายวัฒนธรรม

ด้วย Google SketchUp for Free
ในปี พ.ศ. 2558
เพื่อใช้สื่อสารระหว่างผู้ปฏิบัติงาน
ในลักษณะการทำงานเป็นทีม

ภาพตัวอย่างการวางแผนการจัดนิทรรศการ”ช่างสิปปะ เส้นทางสายวัฒนธรรม” ด้วยโปรแกรม Google SketchUp for Free ในปี พ.ศ. 2558

ภาพตัวอย่างการวางแผนการจัดนิทรรศการ”ช่างสิปปะ เส้นทางสายวัฒนธรรม” ด้วยโปรแกรม Google SketchUp for Free ในปี พ.ศ. 2558

ภาพตัวอย่างการวางแผนการจัดนิทรรศการ”ช่างสิปปะ เส้นทางสายวัฒนธรรม” ด้วยโปรแกรม Google SketchUp for Free ในปี พ.ศ. 2558

ภาพตัวอย่างการวางแผนการจัดนิทรรศการ”ช่างสิปปะ เส้นทางสายวัฒนธรรม” ด้วยโปรแกรม Google SketchUp for Free ในปี พ.ศ. 2558

1. ขั้นตอนการเตรียมการผลิต (Pre-Production)

ขั้นตอนนี้เป็นรากฐานสำคัญที่จะช่วยให้กระบวนการต่อไปสำเร็จได้ง่ายขึ้น โดยมีเป้าหมายเพื่อเตรียมแผนงานที่ชัดเจน เช่น การจัดแบ่งพื้นที่การจัดแสดงเป็นส่วน ๆ, การกำหนดรายละเอียดเนื้อหาที่จะนำเสนอในแต่ละส่วน, การวางแผนจัดหาข้อมูล สื่อ หรือทรัพยากรที่จำเป็น, การจัดทำแผนผังการทำงาน เช่น การออกแบบพื้นที่ด้วย SketchUp จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการสื่อสารในทีมงาน ช่วยให้ทุกคนเข้าใจแนวทางเดียวกัน และลดข้อผิดพลาดในขั้นตอนการผลิต ซึ่งในบทความนี้จะกล่าวถึงขั้นตอนการเตรียมการผลิต (Pre-Production) ถือว่าเป็นขั้นตอนที่ต้องให้ความสนใจและใส่ใจเป็นอย่างมาก หากเรามีการเตรียมการผลิตที่ดี ในขั้นตอนการผลิตย่อมมีโอกาสที่จะประสบความสำเร็จและเกิดการผิดพลาดได้น้อยด้วย การจัดทำแผนผังการทำงานนั้นจะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการสื่อสารและการทำงานในทีมได้ มีโอกาสสูงที่ทุกคนในทีมทำงานจะเข้าใจแนวทางการทำงานที่เป็นไปในทิศทางเดียวกันได้ ดังนั้นในการวางแผนกรณีตัวอย่างนี้คือ นิทรรศการช่างสิปปะเส้นทางสายวัฒนธรรม ต้องการแสดงให้เห็นภาพรวมของการจัดแสดง ประกอบด้วย

1. การจัดแบ่งพื้นที่การจัดแสดงเป็นส่วน ๆ 

2. รายละเอียดเนื้อหาที่ต้องนำเสนอในส่วนต่าง ๆ

3. ให้ทราบถึงว่าจะต้องจัดหา จัดเตรียม ข้อมูล สื่อ หรืออื่นใด ที่จำเป็นต้องดำเนินงานในลำดับต่อไป

ขั้นตอนการผลิตนิทรรศการ “ช่างสิปปะเส้นทางสายวัฒนธรรม”
ขั้นตอนการผลิตนิทรรศการ “ช่างสิปปะเส้นทางสายวัฒนธรรม”

2.ขั้นตอนการผลิต (Production)

หลังจากเตรียมการแล้ว SketchUp ช่วยให้สามารถสร้างโมเดลสามมิติที่สมจริงและตรวจสอบได้ก่อนการลงมือทำจริง เช่น การจัดวางวัตถุ การปรับแสง หรือการจัดเรียงพื้นที่นิทรรศการ

3.ขั้นตอนการตรวจสอบ (Post-Production)

SketchUp ช่วยในการปรับแก้และปรับปรุงโมเดลตามผลตอบรับ ทำให้การนำเสนอผลงานสำเร็จตามเป้าหมาย

ประโยชน์ที่นักศึกษาจะได้รับ

1. พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ SketchUp ช่วยให้นักศึกษาได้ทดลองออกแบบและคิดสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ พร้อมทั้งวางแผนการทำงานอย่างเป็นระบบ

2. เพิ่มความน่าสนใจให้ผลงาน การมีโมเดลสามมิติช่วยทำให้โครงงานหรือนิทรรศการมีภาพลักษณ์ที่น่าสนใจและสามารถดึงดูดความสนใจของผู้ชมได้

3. ช่วยเตรียมความพร้อมสำหรับการทำงานในอนาคต ทักษะการออกแบบและวางแผนอย่างเป็นระบบที่พัฒนาผ่าน SketchUp จะช่วยให้นักศึกษามีความพร้อมสำหรับสายงานในอนาคต

4 การทำงานเป็นทีมอย่างมีประสิทธิภาพ การใช้ SketchUp ในการวางแผนร่วมกับทีมช่วยสร้างความเข้าใจและประสานงานได้อย่างราบรื่น

วิธีเริ่มต้นใช้งาน SketchUp
  1. สมัครบัญชีใช้งานที่ www.sketchup.com
  2. เลือกเวอร์ชันที่เหมาะสม เช่น SketchUp Free
  3. เรียนรู้เบื้องต้นผ่านคลิปวิดีโอหรือเอกสารแนะนำที่มีให้บริการฟรี
    ฝึกออกแบบโมเดลง่าย ๆ เช่น โต๊ะ เก้าอี้ หรือพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการ
การใช้ SketchUp เบื้องต้น จากช่อง Youtube ของ SketchUp
ที่มา. จาก Square One (วีดิทัศน์), โดย SketchUp, 2563. ค้นเมื่อ 20 พฤศจิกายน 2568, จาก https://www.youtube.com/@SketchUp.

อ้างอิงข้อมูลจาก

กรมศิลปากร สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ. (2563). การจัดแสดงนิทรรศการในรูปแบบคลังเพื่อการศึกษา. กรุงเทพ: สุนทรฟิล์ม.

SketchUp. (2563). Square One [วีดิทัศน์]. YouTube. https://www.youtube.com/@SketchUp

Tech Talk Thai. (2566, 24 ตุลาคม). SketchUp โปรแกรมออกแบบ 3 มิติ ที่ใครๆก็ใช้ได้ [สัมภาษณ์พิเศษ] . ค้นเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2567, จาก https://www.techtalkthai.com/sketchup-the-easiest-bim-interview/

Trimble. (2567). เหตุใดจึงต้องเลือก SketchUp?. ค้นเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2567, จาก https://www.sketchup.com

ผู้เรียบเรียง: นายกฤษดา เรืองสถาน นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง

ขอความร่วมมือทุกท่านร่วมทำแบบประเมินความพึงพอใจ เพื่อนำผลที่ได้ไปปรับปรุงและพัฒนางานให้ตรงกับความต้องการของทุกท่านให้ได้มากที่สุด ขอบคุณครับ

We would appreciate your assistance in filling out the satisfaction survey, which is available in both Thai and English. The results will be utilized to enhance and expand our work to better serve everyone’s requirements. Click this link.