Thursday, September 25, 2025

นิทรรศการและสื่อส่งเสริมการศึกษา

ผลิตและพัฒนาโดย หน่วยเทคโนโลยีส่งเสริมการศึกษา ฝ่ายเทคโนโลยีห้องสมุด สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง

นิทรรศการนิทรรศการสื่อส่งเสริมการศึกษาสมุดไทยในห้องสมุดราม

สมุดไทยขาว: ประถม ก กา – White Samut Thai: Pratom Koh Ka

ที่มา. จาก สมุดไทยขาว ประถม ก กา, สุภาษิต (ปกหน้าและหน้าใน). โดย พระเทพโมลี (ผึ้ง), ม.ป.ป., สมุดไทย เลขทะเบียน 1/2563: สมบัติเดิมของสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
สมุดไทย เลขทะเบียน 1/2563 

ชื่อผู้แต่ง: พระเทพโมลี (ผึ้ง)

หมวด: อักษรศาสตร์

หมู่: ตำรา

ชื่อเอกสาร: ประถม ก กา, สุภาษิต

ลักษณะวัสดุที่ใช้บันทึก: สมุดไทยขาว

ขนาด: 12.5 x 34.5 x 3 เซนติเมตร

อักษร: ไทย

ภาษา: ไทย

ชนิดลายมือ: บรรจง

เส้นอักษร: หมึกดำ

จำนวนหน้าที่บันทึก: หน้าต้น 71 หน้า หน้าปลาย 31 หน้า รวม 102 หน้า

จำนวนหน้าที่บันทึก: หน้าละ 5 บรรทัด

ประวัติ/ที่มา: เป็นสมบัติเดิมของสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง

วันที่ลงทะเบียน: 11 กันยายน 2563

เรื่องย่อ: ประถม ก กา และ สุภาษิต

ตรวจสอบโดย: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธนโชติ เกียรติณภัทร อาจารย์ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง 

Samut Thai, registration number 1/2563

Author: Phra Thepmoli (Phueng)

Category: Literature

Group:  Textbook

Document name: Pratom Koh Ka

Type of recording material: White Samut Thai

Size: 12.5 x 34.5 x 3 centimeters

Fonts: Thai

Language: Thai

Handwriting type: Cursive

Writing ink color: Black ink

Number of recorded pages: 71 front page, 31 back page, total 102 pages

Lines per page: 5 lines per page

History/Source: Original property of the Central Library, Ramkhamhaeng University

Registration date: September 11, 2020

Synopsis: Pratom Koh Ka and Proverbs

Reviewed by: Assistant Professor Thanachot Kiatnapat, Lecturer, Department of Thai and Oriental Languages, Faculty of Humanities, Ramkhamhaeng University

ประถม ก กา (Pratom Koh Ka) 

หนังสือประถม ก กา ไม่ปรากฎหลักฐานว่าใครเป็นผู้แต่งและแต่งขึ้นในสมัยใด ตามที่ปรากฎในหนังสือประวัติกระทรวงศึกษาธิการว่า แบบเรียนภาษาไทยเล่มแรกก็คือหนังสือ “จินดามณี” แบบเรียนถัดมาก็คือ “ประถม ก กา” แบบเรียนเล่มที่สามก็คือ “ประถมมาลา” ซึ่งแบบเรียนประถม ก กา เป็นหนังสือแบบเรียนที่ใช้ในการเรียนการสอนมาก่อนแบบเรียน “มูลบทบรรพกิจ” สันนิษฐานว่าการเรียนเขียนอ่านด้วยแบบเรียน ประถม ก กา น่าจะสืบเนื่องมาจากสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย และได้สืบต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (ธวัช ปุณโณทก, 2542, หน้า 73) และสันนิษฐานว่าวิธีการแต่งคาดว่าจะนำหนังสือจินดามณีมาปรับปรุงแก้ไขให้ง่ายขึ้น และมีบทฝึกอ่านผูกเนื้อเรื่องอบรมสั่งสอนผู้เรียนเช่นเดียวกับจินดามณี มีการแต่งประพันธ์ประกอบเรื่อง เพื่อช่วยให้การอ่านแตกฉาน เนื่องด้วยการศึกษาสมัยก่อนนิยมสอนหนังสือกันตามวัด เพราะพระภิกษุจะเป็นผู้สอน ผู้ที่มีโอกาสได้เรียนจึงเป็นเด็กผู้ชาย (พระเทพโมฬี และพระอมราภิลักขิตม 2513, หน้า 1-2) และระบบการเรียนการสอนในสำนักเรียนตามพระอารามต่าง ๆ จะประกอบด้วย (1) ประถม ก กา (2) สุบินกุมาร (3) ปฐมมาลา (4) ประถมจินดามณี เล่ม 4 และ (5) ประถมจินดามณี เล่ม 2 (กรมศิลปากร, 2562, หน้า 175)

นักศึกษาสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่

คลิ๊กเพื่อเข้าสู่ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ

ที่มา. จาก จินดามณี : เล่ม 2 ประถม ก กา มณีจินดา และ ประถมมาลา (หน้าปก), โดย บุญเตือน ศรีวรพจน์, 2562, กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.
อ้างอิงข้อมูลจาก

กรมศิลปากร. (2562). จินดามณี เล่ม 2 ประถม ก กา มณีจินดา และ ประถมมาลา. กรุงเทพมหานคร: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.

ธวัช ปุณโณทก. (2542). วิวัฒนาการหนังสือแบบเรียนภาษาไทย (Developtment of Thai Textbooks)TH245. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

พระเทพโมฬี และพระอมราภิลักขิต. (2513). ประถม ก กา ประถม ก กาหัดอ่าน ปฐมมาลา และอักษรนิติแบบเรียนหนังสือไทย. พระนคร: โอเดียนการพิมพ์.

ผู้เรียบเรียง: นายกฤษดา เรืองสถาน นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง

We would appreciate your assistance in filling out the satisfaction survey, which is available in both Thai and English. The results will be utilized to enhance and expand our work to better serve everyone’s requirements. Click this link.