วันที่ 6 มีนาคม 2568 เวลา 13.30 น. สำนักหอสมุดกลาง จัดโครงการ I Love Library Online Project (1/2568) ครั้งที่ 1 ปีงบประมาณ 2568 ผ่านทาง Google Meet ด้วยอีเมล @rumail.ru.ac.th พิธีกรดำเนินรายการโดย คุณศรนารายณ์ บุญขวัญ บรรณารักษ์ปฏิบัติการ หน่วยบริการทรัพยากรสารสนเทศ เป็นการถ่ายทอดความรู้ และประสบการณ์ของบุคลากรสำนักหอสมุดกลาง ที่เข้าร่วมประชุมและนำเสนอบทความทางวิชาการระดับชาติ เรื่อง การจัดการศึกษาและวิจัยทางบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ครั้งที่ 2 (The 2nd National Conference on Education Management, Library & Information Science Research for SDGs) จัดโดยสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมรารชกุมารี ในวันที่ 9 ธันวาคม 2567 ณ ห้องปรินช์ บอลลูม 3 ชั้น 11 อาคาร 1 โรงแรมปรินซ์ พาเลช มหานาค กรุงเทพมหานคร และนำมาจัดกิจกรรมเล่าสู่กันฟัง 2 เรื่อง คือ
- สารสนเทศเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์กับการพัฒนาอย่างยั่งยืน เล่าเรื่องโดย คุณจิรัชยา แก้วมูล บรรณารักษ์ปฏิบัติการ หน่วยบริการทรัพยากรสารสนเทศ
- ปัญญาประดิษฐ์เสริมพลังการวิจัยบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน เล่าเรื่องโดย คุณวลัยพร พรเปี่ยมศักดิ์ บรรณารักษ์ปฏิบัติการ หน่วยบริการสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์
การจัดโครงการฯ มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มพูนความรู้ ความเข้าใจในแวดวงวิชาชีพ พัฒนาความสามารถให้กับบุคลากรสำนักหอสมุดกลาง วัดความสำเร็จ (KPI) ของโครงการด้วยระดับความคิดเห็นของผู้เข้าร่วมโครงการที่มีต่อประโยชน์ที่ได้รับ
ประโยนช์ที่ได้รับจากการจัดโครงการ คือ รวบรวมแนวคิดและความคาดหวังเป็นสิ่งสำคัญในการวางแผนเชิงกลยุทธ์ที่สอดคล้องกับเทคโนโลยีและสังคมแห่งการเรียนรู้ในยุคปัจจุบัน เป็นการสนับสนุนการให้บริการสามารถตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ได้อย่างเหมาะสมและทันสมัยที่สุด ด้วยการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม สำนักหอสมุดกลางจะพัฒนาตนเองเพื่อให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงของสังคม นับเป็นการเตรียมความพร้อมสำหรับการเข้าสู่ยุคใหม่แห่งการเรียนรู้ ซึ่งบุคลากรทุกคนจะต้องพร้อมที่จะปรับตัวเพื่อสร้างสรรค์และส่งเสริมให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ที่ยั่งยืนในระยะยาว
คุณจิรัชยา แก้วมูล เล่าสู่กันฟัง เรื่อง “สารสนเทศเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์กับการพัฒนาอย่างยั่งยืน” กล่าวถึง เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) เป็นชุดเป้าหมายการพัฒนาระดับโลกหลังปี 2015 ที่ได้รับการรับรองจาก 193 ประเทศสมาชิกขององค์การสหประชาชาติ เมื่อวันที่ 25 กันยายน ค.ศ. 2015 ครอบคลุมช่วงระยะเวลาที่ต้องบรรลุภายใน 15 ปี ได้เป็นทิศทางการพัฒนาที่ทุกประเทศที่ต้องดำเนินการร่วมกันมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2016 ไปจนถึงปี ค.ศ. 2030 (sdgmove.com) และแนวโน้มการพัฒนางาน ดำเนินงานของสถาบันการศึกษาของประเทศไทย คือ
เป้าหมายที่ 4: สร้างหลักประกันว่าทุกคนมีการศึกษาที่มีคุณภาพอย่างครอบคลุมและเท่าเทียม และสนับสนุนโอกาสในการเรียนรู้ตลอดชีวิต
เป้าหมายที่ 8: ส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ต่อเนื่อง ครอบคลุม และยั่งยืน การจ้างงานเต็มที่และมีผลิตภาพ และการมีงานที่มีคุณค่าสำหรับทุกคน
การยกระดับบริการห้องสมุด 2 ประเด็นหลัก คือ 1) นำเทคโนโลยี AI มาปฏิรูปการใช้ห้องสมุดด้วยการพัฒนาระบบค้นคืนสารสนเทศให้เป็นมิตรกับผู้ใช้มากยิ่งขึ้น และ 2) บริการแบบฝังตัว จะขับเคลื่อนด้วย AI ในห้องสมุด ช่วยยกระดับประสบการณ์ผู้ใช้อย่างฉลาดมีปฏิสัมพันธ์ตรงตามความต้องการของแต่ละบุคคล และแนะนำแนวทางสร้างความยั่งยืนในการศึกษา คือ 1) นำมาออกแบบการเรียนรู้เฉพาะบุคคล ออกแบบหลักสูตรที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ 2) พัฒนาระบบการประเมินผลการศึกษาแบบครบวงจร และ 3) ใช้ทรัพยากรการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน ยกตัวอย่างเช่น ระบบจัดตารางเรียนและทรัพยากร โดย
- Clever: จัดการระบบลงทะเบียนและตารางเรียนอัตโนมัติ
- Class Scheduler AI: จัดตารางสอนที่เหมาะสมกับผู้สอนและผู้เรียน
คุณวลัยพร พรเปี่ยมศักดิ์ เล่าสู่กันฟัง เรื่อง “ปัญญาประดิษฐ์เสริมพลังการวิจัยบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน” แบ่งเป็น 2 เรื่อง ดังนี้
- AI คืออะไร? เหตุใดจึงสำคัญนัก? กล่าวถึง Generative AI มีความโดดเด่นในการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ ขึ้นมาจากข้อมูลที่มีอยู่ไม่ว่าจะเป็นข้อความ ภาพ เพลง หรือแม้แต่โค้ดโปรแกรมหลักการทำงาน โดยทั่วไป Generative AI จะเรียนรู้่รูปแบบและโครงสร้างของข้อมูลจำนวนมาก แล้วนำความรู้ที่ได้มาสร้างสรรค์ผลงานใหม่ที่คล้ายคลึงกันหรือแตกต่างออกไป ตัวอย่างการนำ AI มาใช้ในงานห้องสมุด
- Chatbot หรือ Virtual Assistant
- Oodi information assistants (Headai): หุ่นยนต์บรรณารักษ์ที่ให้บริการข้อมูลและช่วยเหลือผู้ใช้ในห้องสมุด Oodi ประเทศฟินแลนด์
- Chatbot บนเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชันของห้องสมุด: ช่วยให้ผู้ใช้สามารถสอบถามข้อมูลได้ตลอด 24 ชั่วโมง
- แนะนำ AI ผู้ช่วยในการค้นคว้าและวิจัย คือ Scopus AI และ Perplexity AI
- Scopus AI คือ เครื่องมือค้นหาอัจฉริยะที่ใช้งานง่ายและรวดเร็ว ถูกพัฒนาร่วมกับ generative AI (GenAI) เพื่อการค้นหาข้อมูลเชิงลึกจากฐานข้อมูล Scopus ของบริษัท Elsevier (2567, cmu.ac.th)
- Perplexity AI คือ เครื่องมือช่วยงานวิจัย ค้นหาข้อมูล และสร้างเนื้อหาที่ใช้ง่าย (2024, thailibrary.in.th)
ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง:
Library & Information Science Knowledge Sharing. (2024, 24 September). Perplexity AI: เครื่องมือช่วยงานวิจัย ค้นหาข้อมูล และสร้างเนื้อหาที่ใช้ง่าย. https://www.thailibrary.in.th/2024/09/24/perplexity-ai-rd/
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2567, 25 มิถุนายน ). ขอเชิญเข้าร่วมการอบรมหัวข้อ Introduction to SCOPUS AI for Research. https://www.cmu.ac.th/th/article/c4808a12-2ecf-4b09-9aa1-3dfbc6d7e260
ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. (ม.ป.ป.). Sustainable Development Goals: SDGs. https://www.sdgmove.com/intro-to-sdgs/
รายงานและภาพ: พัฒนาสารสนเทศบนเครือข่าย หน่วยเทคโนโลยีสารสนเทศ ฝ่ายเทคโนโลยีห้องสมุด