พระราชกรณียกิจ
-
เมื่อวันที่ ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๓๙ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งพระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ขึ้นดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม
ในขณะที่ทรงมี
พระชนมายุได้ ๒๒ พรรษา ทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงยุติธรรมเป็นลำดับที่ ๓ และทรงวางระเบียบศาลยุติธรรมโดยออกเป็นกฎเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม (พิจารณาความแพ่ง,พิจารณาอาญา ในปีพุทธศักราช ๒๔๗๘) พระองค์ทรงจัดให้มีการสอนวิชากฎหมายขึ้นเป็นการแพร่หลาย ให้โอกาสบุคคลที่สนใจทั่วไป เข้าศึกษาได้ ทรงตั้งโรงเรียนกฎหมายขึ้นมา
- เมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๔๐ เป็นการเปิดการสอนกฎหมายครั้งแรก
- ต่อมาในปีพุทธศักราช ๒๔๔๒ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ
สถาปนาพระอิสริยศักดิ์เป็นกรมหมื่น
โดยมีพระนามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า
พระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นราชบุรีดิเรกฤทธิ์
- เมื่อพุทธศักราช ๒๔๔๓ ได้ทรงดำริจัดตั้งกรมพิมพ์ลายมือขึ้นที่กรงลหุโทษ และได้ทรงสอนวิธีตรวจเส้นลายมือและวิธีเก็บพิมพ์ลายมือ สำหรับตรวจพิมพ์ลายมือผู้ต้องหาในคดีอาญา
- ครั้นเมื่อพุทธศักราช ๒๔๕๓ กรมหลวงราชบุรีฯ ทรงทำหนังสือกราบบังคมทูลว่าประชวร โดยมีอาการปวดพระเศียร คิดและทำอะไรไม่ได้ทั้งสิ้น
หมอไรเตอร์ตรวจพระอาการแล้วว่าต้องหยุดการทำงาน
พักรักษาพระองค์
- ในปีพุทธศักราช ๒๔๕๕ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เสร็จในกรม ฯ กลับรับราชการเป็นเสนาบดีกระทรวงเกษตรธิการตามประกาศพระบรมราชโองการ ลงวันที่ ๔ มีนาคม พุทธศักราช ๒๔๕๕
และทรงดำรงตำแหน่งเพียงปีเดียวก็ได้รับพระบรมราชโองการเลื่อนขึ้นเป็นพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ลงวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๔๕๕
จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๔๖๒ เสด็จในกรมฯ
ทรงประชวรด้วยพระวัณโรคที่พระวักกะ จึงทรงกราบบังคมทูลลาออกจากตำแหน่งเสนาบดีเพื่อเปิดโอกาสให้ทรงเลือกสรรให้ผู้อื่นได้รับหน้าที่ต่อไป
และได้เสด็จ
ไปรักษาพระองค์ ณ กรุงปารีส แต่พระอาการก็หาทุเลาขึ้นไม่
จนกระทั่งในวันที่ ๗ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๖๓
เวลา ๒๑.๐๐ น. พระองค์ก็เสด็จสิ้นพระชน ณ กรุงปารีส นับพระชนมายุได้ ๔๗ พรรษา
อันนำความเศร้า โศกเสียใจมาสู่วงการนักกฎหมายไทยยิ่งนัก ด้วยเหตุที่ทรงมีพระคุณต่อประเทศชาติและนักกฎหมายทั้งปวงเป็นอเนกประการ ด้วยพระเกียรติคุณอันจะสุดพรรณนา
ทำให้ประชาชนทั่วไป
ถวาย พระสมญานามว่า
"พระบิดาและปรมาจารย์แห่งนักกฎหมายไทย"
และเรียกวันที่ ๗ สิงหาคม ของทุกปี ว่าวัน
"รพี"
คติพจน์ประจำพระองค์
|
คนเราควรจะให้ |
แต่ไม่ควรจะขออะไรจากผู้อื่น
|
| ควรกินพอประมาณ |
ไม่ควรจะมากเกินไปถึงกับท้องกาง |
| ควรช่วยเหลือคนอื่น |
ไม่ใช้เหยียบย่ำ |
| ควรจะรับใช้ |
ไม่ควรคิดเป็นนายคน |
*********************************
บรรณานุกรม
หนังสือ "รพี' 45-47" คณะกรรมการเนติบัณฑิต สมัยที่ 45 -47
สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตสภา ( KPT 440 ร163 2545 – 2547 )
http://www.law.tu.ac.th/lct/law/rapee/
http://www.thethaibar.thaigov.net/RapeeDay.htm
รวบรวมโดย : นักศึกษาฝึกงาน คณะมนุษยศาสตร์ สาขาสารสนเทศ
| สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
| สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ
| กรมหลวงชุมพรฯ
| สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช |
สนเทศน่ารู้
 ขึ้นด้านบน
|
