เข็มเชิดชูเกียรติ

ความเป็นมา

           สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ ได้เริ่มจัดทำโครงการศิลปินแห่งชาติมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2527 ด้วยพิจารณาเห็นว่าศิลปินผู้สร้างสรรค์งานศิลปะเป็นมงคลล้ำค่าของแผ่นดินนั้น สมควรได้รับการยกย่องส่งเสริม สนับสนุนให้มีโอกาสใช้ความสามารถสร้างสรรค์ผลงานอันทรงคุณค่าไว้เป็นสมบัติของสาธารณชน และควรได้รับการอุปถัมภ์ช่วยเหลือจากหน่วยงานราชการให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีเกียรติ มีศักดิ์ศรี โดยได้มีการกำหนดรางวัลรวมถึงคุณสมบัติต่างๆ ของศิลปินแห่งชาติซึ่งศิลปินแห่งชาติได้กำหนดไว้ 3 สาขา ได้แก่

1. สาขาทัศนศิลป์ ทัศนศิลป์ เป็นคำที่ใช้เทียบคำ (Visual Art) ซึ่งหมายถึงศิลปะที่มองเห็นได้ด้วยตา จะเป็นศิลปะสองมิติ หรือสามมิติก็ได้โดยสามารถแบ่งได้เป็น 8 สาขา ได้แก่ 1.จิตรกรรม 2.ประติมากรรม 3.ภาพพิมพ์ 4.ภาพถ่าย 5.ภาพวาด 6.การออกแบบ 7.สื่อประสม 8.สถาปัตยกรรม
2. สาขาวรรณศิลป์ วรรณศิลป์เป็นคำที่ใช้เทียบคำ (Literature) ซึ่งหมายถึงบทประพันธ์ที่ปลุกมโนคิด (imagination) ของผู้อ่านทำให้เกิดจินตนาการ ความเพลิดเพลิน และเกิดอารมณ์ต่างๆ ตามเจตนารมของผู้ประพันธ์ พจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525 ได้ให้ความหมายของวรรณศิลป์ว่า วรรณศิลป์ น.ศิลปะในการแต่งหนังสือ, ศิลปะทางวรรณกรรม เช่น นักวรรณศิลป์,วรรณกรรมที่ถึงขั้นเป็นวรรณคดี, หนังสือที่ได้รับการยกย่อง ว่าแต่งดี วรรณศิลป์ได้แก่ กวีนิพนธ์ เรื่องสั้น นวนิยาย บทละคร
3. สาขาศิลปะการแสดง ศิลปะการแสดง เป็นคำที่ใช้เทียบคำ Perferming Art หมายถึง ศิลปะที่มีการแสดงซึ่งเป็นได้ทั้งจิตรศิลป์ (Fine Art) ประยุกต์ (Applied Art)

หลักเกณฑ์การให้สวัสดิการแก่ศิลปินและผู้มีงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรมไทยกองทุนส่งเสริมงานวัฒนธรรม คือ 

กลุ่มที่ 1 ศิลปินแห่งชาติ
           1.ค่าครองชีพรายเดือนสำหรับศิลปินแห่งชาติทุกคนๆ ละ 6,000 บาทต่อเดือน
           2.ค่ารักษาพยาบาลเฉพาะตัว ตามระเบียบราชการ
           3.ช่วยเหลือเมื่อประสบอุบัติภัยและสาธารณภัยเท่าที่จ่ายจริง คนละไม่เกิน 5,000 บาท
           4.ช่วยเหลือเมื่อเสียชีวิต คนละ 12,000 บาท

กลุ่มที่ 2 ศิลปินพื้นบ้านดีเด่นและผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม
           1.ค่ารักษาพยาบาลเฉพาะตัว ตามระเบียบราชการ
           2.ช่วยเหลือเมื่อประสบอุบัติภัยและสาธารณภัย เท่าที่จ่ายจริงคนละไม่เกิน 3,000 บาทต่อครั้ง
           3.ช่วยเหลือเมื่อเสียชีวิต คนละ 7,000 บาท

กลุ่มที่ 3 ศิลปินอื่นที่นอกจากกลุ่มที่ 1 และ กลุ่มที่ 2
           การช่วยเหลือให้อยู่ในดุลยพินิจของคณะอนุกรรมการดำเนินงานกองทุนศิลปินเป็นรายๆ ไป ตามควรแก่กรณี

ศิลปินแห่งชาติ 4 ท่านแรกที่ทางสำนักงานวัฒนธรรมแห่งชาติได้ประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติในวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ.2528 ได้แก่

1. หม่อมราชวงค์คึกฤทธิ์ ปราโมช ศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์
2. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงค์เสนี ศิลปินแห่งชาติ สาขานาฏศิลป์
3. นายเฟื้อ หริรักษ์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์
4. นายมนตรี ตราโมท ศิลปินแห่งชาติ สาขาดนตรีไทย

อ้างอิง
http://www.tungsong.com/

ภาพประกอบ http://www.thai-d.com/Siam-China/hcu/artday.htm

ข้อมูลโดย : กลุ่มนักศึกษาฝึกงาน งานพัฒนาและจัดการสารสนเทศ ฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศห้องสมุด

สนเทศน่ารู้  ขึ้นด้านบน